Zandraket

Zandraket
Arabidopsis thaliana
Kruisbloemenfamilie
---------------------------------------------------------------
Zandraket is een nietig plantje dat wat later in het voorjaar bloeit. Tegen de zomer sterft het alweer af. Het zaad kiemt in het najaar en vormt bladrozetjes waaruit in het voorjaar een of meer bloemstengels omhoog komen. Waar zandraket voorkomt, staat het doorgaans in grote hoeveelheden maar door de korte cyclus en de weinig opvallende verschijning is de plant niet erg bekend bij het publiek.
Toch is zandraket, hoe onaanzienlijk ook, al 25 jaar van groot belang voor onderzoekers op het gebied van erfelijkheid bij planten. Het aantal chromosomen, de dragers van erfelijke eigenschappen, is bij dit plantje klein. Het effect van kunstmatig opgewekte veranderingen of mutaties in het chromosomenpatroon kan zo snel worden vastgesteld. Door de zelfbestuiving kunnen deze nieuwe eigenschappen in een zuivere lijn aan volgende generaties worden doorgegeven. Bovendien kunnen de generaties elkaar snel opvolgen omdat de levensduur zo kort is. Bij de Wageningse Universiteit is zandraket daarom de meest gekweekte plant. Zijn geringe afmeting is daar juist een groot voordeel want de plant neemt weinig plaats in. Voor de veredeling van landbouwgewassen is dit onderzoek buitengewoon belangrijk.

De wetenschappelijke geslachtsnaam ‘Arabidopsis’ betekent ‘gelijkend op ‘Arabis’. ‘Arabis’ is de naam van een verwant geslacht en betekent uit Arabië. De Nederlandse naam van dat verwante geslacht is scheefkelk.
De soortaanduiding ‘thaliana’ komt van de ontdekker van de plant Johannes Thal, geboren in 1542.
In de Nederlandse naam ‘zandraket’’, slaat ‘zand’ op de schrale biotoop waar we plant vinden. ‘Raket’ is afgeleid van het Latijnse woord voor wilde kool ‘eruca’.