Paarse dovenetel

Paarse dovenetel
Lamium purpureum
Lipbloemenfamilie
----------------------------------------------------------
De paarse dovennetel is in het voorjaar en vaak al in de winter, een van de eerste bloeiende planten. Dan is de plant ook onverwisselbaar, want gelijkende netelsoorten bloeien dan nog niet. De hommelkoninginnen die dan vliegen maken graag gebruik van de nectar in de bloemen.

Paarse dovennetel kun je in de stad overal tegen komen, als het maar niet te droog is. Tussen gras houdt hij het niet uit en wordt verdrongen, maar omdat hij eenjarig is kan hij op open plekken als pionier steeds opnieuw opduiken.

De geslachtsnaam ‘Lamium’ betekent ‘muil’ of ‘keelgat’ en heeft betrekking op de muilvormige bloemkroon. De soortaanduiding ‘purpureum’ betekent ‘paars’ en dat spreekt voor zich.
In de Nederlandse geslachtsnaam ‘dovenetel’ wordt ‘dove’ gebruikt in een oude betekenis ‘niet stekend’. Dit natuurlijk in contrast met zijn de wel stekende en brandende evenknie: de brandnetel (Urtica dioica). De brandnetel is overigens van een heel andere familie. Kijk maar naar de bloemen; die lijken in der verste verte niet op de lipbloemen van de dovenetels.

In Ulvenhout kan men ‘makke brandnetel’ horen. Dat is ongeveer dezelfde naamgeving als ‘dovenetel’. In Bavel wordt de plant ‘dannetel’ genoemd. ‘Dannetel’ is waarschijnlijk een verbastering van ‘tamme netel’.

Bloem Lichtpaars of roze. Tweezijdig symmetrisch, bloemkroon 1 - 2 cm, tweelippig, kelktanden even lang als de kroonbuis. Zie foto 2 en 3.
Hoogte 0,10 – 0,30 m.
Bloeitijd

Maart – oktober. Vaak al heel vroeg en midden in de winter verschijnend.

Blad Kruisgewijs, gekarteld, gesteeld, niet stengelomvattend. Zie foto 4.
Stengel Vierkant. Zie foto 4
Vruchten Vierdelige splitvrucht met nootjes.
Overig Eenjarig, ruikt niet aangenaam.
Standplaats Open, vochtige, zeer voedselrijke grond.
In Breda Plantsoenen, volkstuinen, begraafplaatsen, brandgangen.
Vergelijk

Hoenderbeet (Lamium amplexicaule). De bovenste schutbladen zijn zittend en stengelomvattend. De gevlekte dovenetel (Lamium maculatum). Deze heeft gevlekte bladen.

 

Een samenwerking van IVN Mark&Donge en KNNV Breda