Klein springzaad
Impatiens parviflora
Balsemienfamilie
---------------------------------------------------------------
Het klein springzaad bloeit laat. Lang tevoren staan echter de planten al hoog, maar zonder bloemen. De planten staan vaak in groepen bij elkaar.
Klein springzaad is een typische plant die voorkomt langs bosranden en in de stad dus langs hagen en houtwallen waar het beschaduwd is en redelijk vochtig.
Aan de bloemen is de plant eenvoudig te herkennen. De bloem is een bolvormig geheel waar en lang tuitje aanzit. Men noemt dit een spoor. De bloem wordt druk bezocht door hommels en minder door bijen omdat hommels een langere zuigtong hebben en makkelijker bij de nectar kunnen komen.
De jonge scheuten kunnen gekookt worden gegeten.
De zaden worden zowel gekookt als rauw gebruikt.
De geslachtsnaam ‘Impatiens’ betekent dat de plant niet aangeraakt wil worden. Dat geldt dan ook voor de rijpe doosvormige vrucht die bij aanraking openspringt en het zaad ver weg kan schieten. Het omgekeerde is dus waar: het hele mechanisme van de plant is er juist voor bedoeld aangeraakt te worden.
‘Parviflora’ betekent kleinbloemig. Dat klopt wel, de bloemen vallen niet erg op; zeker niet vergeleken bij die van zijn grote broer: reuzenbalsemien. Klein springzaad behoort tot de balsemienfamilie waar ook onze beroemde vlijtige liesje deel van uitmaakt.
Diverse volksnamen duiden op het wegschieten van het zaad. In Zundert wordt de plant wel springtbloem genoemd. En in Princenhage gooide men alle balsemiensoorten maar op een hoop en noemde ze gewoon vlijtige liesje. Die naam slaat ook op het vlijtig wegschieten van het zaad.
De familienaam ‘Balsemien’ betekent ‘balsemplant’. Uit een soort van deze familie wordt wondbalsem bereid.
Bloem | De rechte bloemtrossen staan schuin omhoog en bevatten 4 tot 10 bloemen met een opvallende, kruikvormige spoor. De bloemen zijn lichtgeel. Zie foto 2. |
Hoogte | 0,20 – 0,60 m. |
Bloeitijd | Juni – oktober. |
Blad | Langwerpig, eivormig fijn gezaagd met een spitse top. Zie foto 3. |
Stengel | Glad, kaal en rolrond. |
Vruchten | Doosvrucht, springt bij aanraking open en schiet de zaden weg. Zie foto 4 en 5. |
Overig | Eenjarige plant. |
Standplaats | Op matige beschaduwde, vochtige plekken. Langs hagen en houtwallen. |
In Breda | Plantsoenen, landgoed Wolfslaar. |
Vergelijk | Onverwisselbaar met andere planten. |