Eendagsbloem
Eendagsbloem
Van de eendagsbloem (Tradescantia virginiana) meldt de Heukels’ Flora van Nederland van dat deze mogelijk op enkele plaatsen inburgerend is. In Breda is dat geen vraag meer, maar zeker het geval. Overal waar de huizen voortuintjes hebben, en dat begint in Breda veelal net buiten de binnenstadsring, staat de eendagsbloem. Heel vaak in de naad tussen het muurtje van de voortuin en de stoep. Hij is duidelijk ontsnapt uit de tuin. Ook op andere plaatsen duikt hij op. Daarbij wordt hij wel geholpen door mensen die tuinafval in het plantsoen dumpen. Vaak zie je dat de eendagsbloem daar dan aanslaat.
De plant komt op bijna alle grondsoorten voor en alle groeiomstandigheden. De kelk- en kroonbladen zijn 3-bladig, groot en meestal blauw. Paars en wit komt echter ook voor. De plant wordt 30 tot 70 cm hoog en heeft verdikte wortels. Heel opvallend zijn lange bossige helmdraden. (zie afbeelding)
De bloem zit een soort omwindsel dat op een mandje lijkt. Daar heeft de plant zijn volksnaam Mozes-in-het-biezen-mandje aan te danken.
De bladen zijn hebben lijnvormige nerven en zijn stengelomvattend. De plant ziet er lelieachtig uit en dat klopt ook wel, want daar is deze groep aan verwant.
De jonge scheuten van de eendagsbloem zijn eetbaar en kunnen in salades worden verwerkt. Voor de rest is de gehele familie, die uit 600 soorten bestaat, agrarisch niet van belang. Wel worden er een behoorlijk aantal als sierplant gekweekt.
De eendagsbloem is de enige soort van de Commelinafamilie in Nederland en overigens ook in de rest van Europa. De familie is voornamelijk te vinden in de tropen en subtropen.
De eendagsbloem zelf komt uit Noord-Amerika zoals de toevoeging virginiana al aangeeft. In de naam van plantenfamilie Commelina worden twee Nederlandse botanisten Johan en Casper Commelin geëerd. De tuinman van Karel ll van Engeland John Tradescant, heeft de naam gegeven aan het plantengeslacht Tradescantia. Blijkbaar waren deze planten al vroeg populair als sierplant.
De eendagsbloem bloeit van juni tot september met bloemen die maar een dag bloeien; vandaar de naam. In Vlaardingen wordt ook de haagwinde eendagsbloem genoemd, maar dat is weer niet zo verwonderlijk. De haagwinde is zo ongeveer Nederlands kampioen wat aantal namen betreft. De taalkundige H. Brok telde er 2208 verschillende voor deze plant.
Een oude Nederlandse naam voor de eendagsbloem is vaderplant, maar deze naam wordt amper nog gebruikt. In Rijsbergen noemt men de plant inktbloem, waarschijnlijk naar de inktblauwe kleur van de bloemen.
Wie kent nog andere namen voor deze oude en sterke tuinplant?
AvD 22-5-2010